فرآیند توسعه نرمافزار مجموعهای از فعالیتهای مهندسی نرمافزار است که با هدف مدیریت چرخه عمر یک محصول نرمافزاری، طراحی و برنامهریزی میگردد. هدف از فرآیندهای توسعه نرمافزار سازماندهی، استاندارد نمودن و مستندسازی مجموعه فعالیتها در یک چارچوب مشخص میباشد تا بدین ترتیب سرعت و کیفیت تولید نرمافزار بهبود یابد. چرخه عمر یک محصول نرمافزاری شامل مراحل استخراج نیازمندیها، تحلیل، طراحی، پیادهسازی، آزمون و نگهداری میباشد.
اولین و مهمترین مرحله در فرآیند توسعه نرمافزار، قبل از پیادهسازی آن، مستندسازی نیازمندیها و تحلیل آن است که به تشریح و توضیح مواردی که یک سیستم نرمافزاری انجام میدهد میپردازد (توصیف عملکردها). این تشریح در طول توسعه نرمافزار مورد استفاده قرار میگیرد تا شاخصی باشد برای آنچه سیستم انجام میدهد یا باید انجام دهد. همچنین، این مستندسازی به عنوان یک توافقنامه میان ذینفعان است. تکمیل و بهروزرسانی سند، از مهمترین عملکردها در مستندسازی نیازمندیها و تحلیل میباشد. با توجه به مستندات در مرحله بعدی، طراحی اولیه نرمافزار جهت پیادهسازی و توسعه بهتر انجام میگیرد.
رویکــرد توســعه داخلــی نرمافــزار بــرای پاســخگویی بــه نیازهــای کســبوکار اولیــن راهحلــی بــود کـه سـازمانها مـورد اسـتفاده قـرار دادنـد. اما در سالهای اخیر، رویکرد برونسپاری نرمافزار به دلایلی مانند صرفهجویی در هزینههای مالی و زمانی و همچنین بهرهگیری از دانشهای تخصصی در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات جهت تولید و توسعه نرمافزارها با کیفیت بهتر مورد استقبال سازمانها قرار گرفته است. در تعریف، برونسپاری نرمافزار، قراردادی برای استخدام یک واسط توسعههنده نرمافزار، توسط یک سازمان (کسبوکار) میباشد. در سالهای اخیر نیز این رویکرد در پژوهشگاه، جهت بهرهگیری از مزایای آن، مورد استفاده قرار گرفته است.
از طرفی نرمافزار رفتار بسیاری از شبکهها ازجمله شبکههای مالی، مخابراتی، وب، شبکه های هوشمند برق و دیگر زیرساختهای زندگی مدرن را تعریف میکند. با وجود فاکتورهای زیاد و متفاوت در بررسی قابلیت اطمینان در مهندسی نرمافزار، از جمله طراحی دقیق و مدیریت فرآیند، آزمون نرمافزار، اصلیترین روش در صنعت برای ارزیابی نرمافزار به شمار میرود. آزمون دقیق در طول توسعه، بازبینی و تحویل، به منظور کاهش نقص در محیط عملیاتی و افزایش کیفیت سیستم عملیاتی ضروری است. معمولا کیفیت نرمافزار با توجه به تعداد نقصهای موجود، آزمونهای انجام شده و میزان پوشش سیستم توسط آزمونها مورد سنجش قرار میگیرد. آزمون نرم افزار برای ویژگی های عملکردی نرمافزار و الزامات و ویژگیهای غیرعملکردی آن انجام می شود و به دو دسته کلی آزمونهای عملکردی و غیرعملکردی (مانند امنیت، دسترسپذیری، بار و کارایی) دستهبندی میشوند.